UI چیست؟ و فرایند طراحی آن
واسط کاربر(به انگلیسی: User Interface و به اختصار: UI) یک میانجی بین انسان و ماشین (دستگاه) است که امکان استفاده از ماشین را برای انسان فراهم می‌کند. واسط کاربر، بخش دیدنی و قابل لمس یک ابزار است که کاربر مستقیماً با آن سر و کار دارد. این اصطلاح را میانای کاربر، میانجی کاربر و رابط کاربرهم ترجمه کرده‌اند.
معنی رابط کاربری بر خلاف تصور رایج در بین عموم یعنی تمرکز بر آن چیزهایی که کاربر به آن نیاز دارد و بتواند نیازهای خود را به سادگی و قابل فهم که با چندین شی (Element) برطرف کند. معنی و مفهوم درست و کامل رابط کاربری زیبایی و رنگ آمیزی یک محصول نیست، بلکه سادگی و قابل فهم بودن محصول برای عموم کاربران معنی و مفهوم یک رابط کاربری خوب را نشان می‌دهد. زیبایی و رنگ آمیزی منحصر بفرد محصول یکی از ویژگی‌های مهم برای یک رابط کاربری خوب است.
رابط کاربری یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک برنامه می‌باشد، چرا که مشخص‌کننده‌ی سهولت یا دشواری یک برنامه جهت انجام پروسه مورد نیاز کاربر است. نوع بصری رابط کاربری که با عنوان GUIs شناخته می‌شود و مخفف عبارت Graphical User Interface است متداول‌ترین نوع رابط کاربری می‌باشد که تعامل با برنامه را بسیار آسان و جذاب می‌سازد.
تمرکز طراحان رابط کاربری بیشتر بر پیش‌بینی این موارد است که کاربر چه نیازهایی ممکن است داشته باشد و تلاش می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که رابط کاربری دارای عناصری است که دسترسی و فهمیدن آن‌ها برای کاربر آسان است.
به طور کلی UI شامل مفاهیمی چون طراحی تعاملی، طراحی بصری و معماری اطلاعات می‌باشد.
طراحی رابط کاربری مناسب علاوه بر سرعت بخشیدن به فرآیند انجام کار و جلب رضایت مشتری باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های کلی نیز خواهد شد. در حال حاضر بهبود رابط کاربری یکی از مهم ترین و داغ ترین مباحث دنیای IT است و منظور از این بهبود افزایش راحتی کاربران برای کار با وبسایت ها، اپلیکیشن های موبایل و… است به گونه ای که کاربران بدون هیچ گونه مشکلی به هدفی که می خواهند دست بیابند.
رابط کاربری موبایل
فرض کنید خانه ای در حال طراحی است، این که درب ورود به آشپزخانه با چه انیمیشنی باز شود. به طور مثال داخل آشپز خانه از چه مدل کابینتی استفاده شود شما در آشپزخانه نیاز به جایی برای چیدن غذا دارید و به خوبی از این فضای پرت استفاده می شود و به جای دیوار یک اپن که کاربرد میز را دارد ایجاد می شود.در طراحی ui یا رابط کاربری اپلیکیشن موبایل اندروید هم سعی بر این است که طراحی رابط کاربری اپلیکیشن اندرویدی شما بهترین ، بروزترین و مدرن ترین طراحی گرافیکی اپلیکیشن را فراهم شود.
طراحی UI در موبایل بسیار پیچیده تر از طراحی آن برای یک وبسایت است. زیرا تعداد مسیرهای موجود در یک دستگاه موبایل، امکانات آن و تعداد دفعاتی که کاربر با موبایل در طول روز با آن سر و کار دارد کاملا با یک وبسایت متفاوت است.
به طور کلی هر شرکت سازنده موبایل، UI اختصاصی خود را بر روی گوشی های موبایل خود ارائه می کند. برای مثال آیفون از UI مختص به خود و هواوی از UI EMUI استفاده می کنند. راحتی، دسترسی سریع و به منوها و برطرف شدن نیاز کاربر در کمترین زمان ممکن، مهم ترین اهداف در طراحی UI در گوشی های موبایل است.
فرآیند طراحی UI
فرآیند طراحی UI را می‌توان به مراحل و فازهای مختلفی تقسیم بندی کرد که ما در اینجا به یکی از رایج‌ترین این دسته‌بندی‌ها اشاره می‌کنیم:
- گردآوری و تعیین ویژگی‌های لازم: در این مرحله، یک فهرست از ویژگی‌هایی را تهیه می‌کنیم که برای تحقق هدف مورد نظر از طراحی UI و پاسخگویی به نیازهای بالقوه کاربران ضروری هستند.
- آنالیز کاربر و عمل: در این مرحله، نحوه انجام اعمال مختلفی که توسط کاربران بالقوه انجام می‌شوند و طراحی ما باید باعث تسهیل آن‌ها شود را به زیر ذره بین می‌بریم. این مرحله هم راستا با تحقیقاتی است که به عنوان بخشی از فرآیند طراحی UX انجام می‌گیرد.
- معماری اطلاعات (IA): این مرحله، طراحی و توسعه فرآیند و جریان ارائه اطلاعات را در بر می‌گیرد. در طول این مرحله، سبک و سیاق تعامل با UI، الگوی طراحی و تکنیک تصویرسازی را انتخاب می‌کنیم. بسیاری از تکنیک‌های طراحی که قبلاً ذکر کردیم در طول این مرحله شکل می‌گیرند.
- نمونه سازی: این مرحله شامل فرآیند تهیه و توسعه پروتوتایپ، wireframe، موکاپ و هر نوع دیگری از انواع مختلف نمونه‌های اولیه خواهد بود.
- بررسی کاربردپذیری: در این مرحله، نمونه‌های اولیه یا ویژگی‌هایی که معمولاً نمی‌توان آن‌ها را مستقیماً به کمک کاربران به بوته آزمایش گذاشت را به زیر ذره بین می‌بریم.
- تست کاربردپذیری: به کمک تست طراحی UI، میزان استقبال کاربران از طرح رابط کاربری را ارزیابی می‌کنیم. معمولاً در طول تست کاربردپذیری از کاربران خواسته می‌شود تا فعالیت‌هایی را انجام بدهند تا قسمت‌هایی که در آن‌ها دچار مشکل می‌شوند یا به هر دلیلی وضوح کافی وجود ندارد مشخص شود.
- طراحی نهایی GUI (رابط کاربری گرافیکی): این مرحله، مرحله طراحی سبک و سیاق نهایی رابط کاربری به صورت گرافیکی است. در این مرحله نوع تعامل بصری را با استفاده از تایپوگرافی و استفاده از تصاویر و آیتم‌های گرافیکی مختلف نهایی می‌کنیم و طراحی UI را به سرانجام می‌رسانیم.
- امور مربوط به نظارت و نگهداری: پس از اتمام طراحی باید عملکرد طرح زیر نظر گرفته شود تا در صورت نیاز تغییرات مقتضی را در آن اعمال کنیم.
